Dafra-Oude Moskee-Medicijnman-Maskers - Bani
Dafra en heilige vissen
Op weg naar de offerplaats loop je nog door het dorpje Koro dat op de rand van een plateau ligt. Vanuit Koro heb je een mooi vergezicht over de omgeving. In het dorpje zie je de eerste tekenen van het bijgeloof van de bevolking.
Of je nu christen bent of moslim, bijna iedere Burkinees offert ook aan Afrikaanse goden. Het is belangrijk om deze goden om een goede oogst te vragen, om een feest zonder ruzie of geweld, om een gezonde baby te krijgen, of om het op afstand houden van een ziekte of vijand. Offeren doe je met het bloed van een kip, geit of ander beest.
In Dafra voeren de mensen de ingewanden van de offerdieren aan grote vissen. Als die de darmen opslurpen, betekent dat voorspoed. De vissen zijn voorouders in een andere gedaante, zo gelooft men. Als een vis sterft, wordt hij in een kist begraven, net als mensen. De vissen in Dafra zijn stukken groter dan die in de rivier. Dafra is de Bobo naam voor de meerval.
Op een lyrische wijze wordt een uitstapje naar Dafra beschreven. De site "Burkina jouw web" geeft veel informatie over verschillende onderwerpen zo ook Dafra.
Oude Moskee Bobo Dioulasso
Een van de meest iconische bezienswaardigheden van Burkina Faso, de Grote Moskee van Bobo Dioulasso, wordt beschouwd als een van de beste voorbeelden van de moddersteenbouw ter wereld.
Deze moskee dient als een van de meest bekende voorbeelden van traditionele Soedano-Saheliaanse architectuur, en het is ook de grootste moskee gebouwd in deze stijl in Burkina Faso. De bouw van de grote Moskee begon in 1870 en duurde 10 jaar. Dankzij jaren van constante zorg en reparaties bleef de de moskee in een goede staat. Uiteindelijk bleek het toch noodzakelijk om een gehele renovatie uit te gaan voeren.
Aangezien er slechts een klein gedeelte bestemd was voor de vrouwen is ook besloten om het achterste onbebouwde gedeelte bij de moskee te betrekken. Om de historische waarde te behouden zijn dezelfde materialen gebruikt als tijdens de aanleg. Dat betekende dat gebouwd werd met klei, stro en sea butter. Ook de gespleten en kromgetrokken hout opstappen zijn vervangen.
Bij mijn laatste bezoek in 2018 was men nog volop bezig. Eerst vertrouwde ik het niet dat ik de juiste moskee wel had gevonden. Op het dak van de moskee gekomen zag ik toch een aantal bekende elementen. Ik hoop het eindresultaat nog een keer te bewonderen. Bijgevoegd filmpje laat het leven in Bobo zien, waarbij veel aandacht voor de oude moskee
Medicijnman van Kempiteur
Vanuit Gaoua gaan we op bezoek bij de fetisjist van Kempiteur. De man is weid en zijd bekend in deze contreien en zelfs ver daarbuiten. We worden naar zijn zijn campement geleid. Op het erf van de fetisjist gekomen zien we gelijk dat we op het goede adres zijn. Ik zie een vuurtje met daarop een tinnen kookpot waarin iets borrelt. Iets verderop zie ik beelden van klei met een bloedspoor van boven naar beneden. Vervolgens twee schedels vast gespijkerd aan een paal.
Wie ik niet zie is de fetisjist zelf. Geen Catweazle persoon of soortgelijk. Wel een joviale wat oudere man in een ruitjes blouse. Juist hij wordt voorgesteld als de fetisjist en genezer. Hij fungeert als een intermediair tussen het levende en het onzichtbare, dat wil zeggen de geesten en goden die de natuur bevolken net als de geesten van de voorouders.
Onze gids leidt ons door drie schamel verlichtte kamers in een hut. Het gaat om een grote algemene kamer, een kamer van de oorlogen en een kamer waar de fous (=gekken) worden genezen. De kamers zijn bedompt, stoffig, smerig en voorzien van allerlei voorwerpen besmeurd met bloed, veren etc. De krachten van deze Sib Tadjalté gelden niet alleen in Kempiteur maar zijn ook beproefd in Dusseldorf- Duitsland.
Boni masker dansen
Hoewel veel Bukinabé moslim, katholiek of protestant zijn geloven ze ook allemaal in het animisme. Dit komt onder meer tot uitdrukking in de zogenaamde masker dansen. Elk masker kent zijn eigen verhaal.
Zo kennen we de maskers van de Bwa, van de Nunuma, van de Winiama, van de Bonde familie. Daarnaast kennen we het festival in Dédougou en van Festima.
De masker dansen vinden vaak plaats bij een begrafenis van een dorpshoofd of ander vooraanstaand persoon
Tijdens onze reis maakten we een stop in Boni waar we een bezoek brachten aan deze masker makers. De maskers worden van begin tot eind met de hand gemaakt en beschilderd.
Mooi was om te zien dat de ingang van katholieke kerk opgesierd was met een metershoog masker. In de kerk trok het krijtbord met de tekst Jesus ......... mijn aandacht.
Dat voor alles een oplossing is te bedenken werd me duidelijk toen ik een groepje jongens zag voetballen. Van een bal was geen sprake laat staan van (voetbal)schoenen. De bal was van samengeperst papier bijeen gehouden met touw en elastieken. Op een gravel ondergrond werd met blote voeten gespeeld.
Bani zeven moskeeën
Halverwege de reis van Kaya naar Dori belanden we in Bani. Geïnspireerd door een bezoek aan mekka gaat El Hadj zelf aan de gang en bouwt een hoofdmoskee en zes neven moskeeën. Hij wordt geholpen door de dorpelingen van Bani. In minder dan 2 jaar wordt het werk voltooid. De belangrijkste moskee en de zes omliggende moskeeën zijn gegroepeerd in de vorm van een biddende man. De gebouwen zijn eenvoudig gemaakt van klei, hout en modderstenen, en -ongebruikelijk- in de richting tegenover Mekka. Bani is hiermee de belangrijkste islamitische site van het land.
Tijdens ons bezoek in 2014 waren het dak en een tweetal torens in verval geraakt. Samen met onze gids hebben we de hoofdmoskee en een tweetal moskeeën op de heuvel bezocht. Heel bijzonder dat één man tot zo iets in staat is geweest. Het gehele verhaal over de zeven moskeeën van Bani valt te zien en te lezen.